Asbest is een materiaal met een gevaarlijk verleden. Hoewel het gebruik ervan al jaren verboden is, gelden er strikte regels voor de handel, verwerking en verwijdering ervan. Maar welke wetgeving is op uw situatie van toepassing? En welke instanties zien toe op de naleving? In dit artikel krijgt u een helder overzicht van de belangrijkste regels voor handel en verwerking asbest in Nederland, zodat u precies weet waar u aan toe bent.
Waarom asbest wet- en regelgeving?
Asbestwetgeving in Nederland is ingesteld om mens en milieu te beschermen tegen de ernstige gezondheidsrisico’s van asbestvezels. Inademing van deze microscopisch kleine vezels kan leiden tot levensbedreigende ziektes zoals longkanker en asbestose, vaak pas tientallen jaren na blootstelling. Omdat asbest vroeger op grote schaal werd toegepast in bouwmaterialen, infrastructuur en industrie, zijn strikte regels noodzakelijk om blootstelling te minimaliseren.
Asbest wet- en regelgeving
Regels voor handel en verwerking van asbest in producten komen voort uit:
- REACH-verordening
- Productenbesluit asbest
- Besluit asbestwegen
De wetgeving bepaalt hoe asbest moet worden geïdentificeerd, beheerd en verwijderd, zodat verdere verspreiding wordt voorkomen en de leefomgeving veiliger wordt.
REACH-verordening: Europese regels voor asbest en chemische stoffen
De REACH-verordening is een Europese wetgeving binnen de asbest regels die bepaalt hoe bedrijven moeten omgaan met gevaarlijke stoffen, waaronder asbest. Het doel is het beschermen van de volksgezondheid en het milieu.
Binnen REACH geldt een strikt verbod op het produceren, verhandelen en verwerken van materialen met opzettelijk toegevoegde asbestvezels. Asbest valt onder de Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) en wordt daarom streng gereguleerd. Bedrijven die chemische stoffen produceren of importeren, moeten deze registreren bij het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) en voldoen aan de vastgestelde veiligheidsmaatregelen.
Overtreding van de REACH-regels kan leiden tot forse boetes en handhavingsmaatregelen. Bedrijven die met asbest werken, moeten zich goed laten informeren om risico’s te voorkomen.
Productenbesluit asbest: nationale regels voor asbesthoudende producten
Het productenbesluit asbest verbiedt de productie, handel en toepassing van asbesthoudende producten in Nederland. Dit besluit, dat sinds 1994 van kracht is, werd ingevoerd om de volksgezondheid te beschermen.
Naast de strenge asbest regels vanuit de REACH-verordening, bevat het Productenbesluit asbest aanvullende regels voor de aanwezigheid van asbest in puin, bodem, water en slib. Momenteel wordt gewerkt aan een herziening om deze regelgeving beter te laten aansluiten op de Europese wetgeving. Tot die tijd hanteert de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) bij toezicht en handhaving uitsluitend de regels uit REACH.
In artikel 4 van het besluit staat dat het vervaardigen, importeren, bezitten, verhandelen en toepassen van asbesthoudende producten in principe verboden is. Er gelden echter enkele uitzonderingen, zoals:
- Het bezitten van asbestproducten die vóór het verbod legaal op de markt waren gebracht.
- Laboratoriumonderzoek naar asbestgehaltes.
- Onderhouds- en reparatiewerkzaamheden aan bestaande asbesttoepassingen.
De combinatie van het Productenbesluit asbest en de REACH-verordening vormt een krachtig juridisch kader aan asbest wetten ter bescherming van mens en milieu. Bedrijven en particulieren moeten zich aan deze regels houden om boetes en handhavingsmaatregelen te voorkomen.
Besluit asbestwegen: regelgeving voor sanering en beheer van asbesthoudende wegen
Het besluit asbestwegen is ingesteld om de gezondheidsrisico’s van asbesthoudende wegen te beheersen. In het verleden werd puingranulaat met asbest gebruikt als verhardingsmateriaal voor wegen, fietspaden en erven. Door slijtage kunnen asbestvezels vrijkomen, wat een risico vormt voor mens en milieu.
Volgens hetbesluit zijn wegbeheerders, gemeenten en particuliere eigenaren verplicht om asbestwegen te identificeren en te saneren als de concentratie asbest boven de wettelijke grenswaarden ligt. Wanneer een weg als risicovol wordt beoordeeld, moet deze volgens vastgestelde saneringsprocedures worden aangepakt om verdere verspreiding van asbestvezels te voorkomen.
De ILT ziet toe op de naleving van deze regels en kan handhavend optreden bij overtredingen.
Handhaving van asbestwetgeving: de rol van de ILT en andere instanties
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) is de belangrijkste instantie die toeziet op de handel en verwerking van asbest in Nederland. De ILT controleert bedrijven, overheidsorganisaties en particulieren die asbest importeren, bezitten, verwerken of verhandelen en kan boetes of dwangsommen opleggen bij overtredingen.
Daarnaast werken verschillende instanties samen om een effectief handhavingsbeleid te voeren:
- De Nederlandse Arbeidsinspectie controleert of werknemers goed beschermd worden bij asbestverwijdering.
- Gemeenten houden toezicht op bouwwerken waarin mogelijk asbest voorkomt.
Tijdens inspecties beoordeelt de ILT of bedrijven zich houden aan de asbestwetgeving. Dit gebeurt door middel van documentcontroles, interviews en fysieke inspecties in werkplaatsen en opslagruimtes. Als blijkt dat asbesthoudende materialen onrechtmatig aanwezig of verwerkt zijn, kan de ILT handhavend optreden.
Dankzij deze strikte controle blijft de naleving van de asbestwetgeving gewaarborgd en wordt blootstelling aan asbestvezels in Nederland zo veel mogelijk beperkt.
Advies nodig? Wij staan voor u klaar!
De regelgeving rondom handel en verwerking van asbest is complex en voortdurend in ontwikkeling. Het is cruciaal om aan de juiste asbest wetten te voldoen om gezondheidsrisico’s te beperken en boetes te voorkomen. Heeft u vragen over de wetgeving of wilt u zeker weten dat u op de juiste manier met asbest omgaat? Neem dan vrijblijvend contact met ons op voor passend asbest advies.
Onze specialisten begeleiden u in elke stap en zorgen ervoor dat u voldoet aan alle wettelijke verplichtingen. Of het nu gaat om inventarisatie, veilig beheer of correcte asbest verwijderen, wij bieden deskundig advies en een helder stappenplan. Schakel SMART Advies in en zorg voor een veilige en conforme werkwijze.
